BBMP 04.2017

THEMA: Het Utrechtse verhaal Utrecht is op het gebied van kinderopvang de meest versnipperde stad van Nederland. Maar liefst zestig kinderopvangorganisaties zijn er actief. Dat maakt het voor de gemeente niet makkelijker om beleid voor het jonge kind te ontwikkelen. Met gastredacteur Ans van Hoof (ex-directeur van kinderopvang Ludens) nemen we in deze BBMP de Utrechtse situatie onder de loep. In Utrecht is alle voorschoolse educatie tot nu toe uitbesteed aan peuterspeelzaalorganisatie Spelenderwijs Utrecht. De Utrechtse kinderopvang voelt zich buitengesloten en wil meer worden betrokken bij het kindbeleid van de gemeente. In andere artikelen aandacht voor ikc-vorming en de Utrechtse Educatieve Agenda. En een groot succes zijn in de domstad de ‘lerende netwerken’ voor professionals in onderwijs en opvang, maar hoe blijvend zijn deze? Daarnaast uitgebreid aandacht voor kinderopvang in achterstandswijk Overvecht.

4 Harmonisatie in Utrecht | Zes Utrechtse kinderopvangorganisaties vragen met een position paper aandacht van de gemeente Utrecht. Zij klagen over een ongelijk speelveld. Alle vve-subsidies gaan naar peuterspeelzaalorganisatie Spelenderwijs, maar de Utrechtse kinderopvang ziet liever een kindvolgend budget. | Aart Verschuur
10 Ikc-vorming | Brede scholen kwamen in Utrecht slecht van de grond. De ervaring leerde dat ‘naast elkaar’ in de loop van de tijd gewoon ‘naast elkaar’ bleef. Dit heeft alle betrokken partijen tot het inzicht gebracht dat de ontwikkeling van ikc’s van onderaf moet gebeuren. | Wilma Schepers
14 Werken in een achterstandswijk | Kinderdagverblijf Hummeltje in het Utrechtse Overvecht viert dit jaar haar 40ste verjaardag. Hummeltje heeft de wijk zien vollopen met achterstandskinderen en wil graag meer betekenen voor ze. Maar als kinderdagverblijf besta je alleen voor werkende tweeverdieners en die zijn er in Overvecht niet veel. | Aart Verschuur
20 Lerende netwerken | Een nieuwe vorm van leren, waarin collectief leren centraal staat naast bestaande individuele vormen van professionalisering. In Utrecht leren pedagogisch medewerkers en leerkrachten permanent samen met en van elkaar. | Anke van Keulen
24 Succesvol samenwerken met jeugdhulp | Ouders in Den Haag zijn blij met de samenwerking tussen jeugdhulp en kinderopvang, waarmee kinderen met problemen binnen de reguliere kinderopvang worden ondersteund. De gemeente Den Haag is ook positief en streeft naar een aanbod van ‘passende kinderopvang’. | Melle Dotinga
28 Coachen in de kinderopvang | Vanaf 2019 moet elke kinderopvangorganisatie vanuit de wet IKK verplicht een pedagogisch beleidsmedewerker hebben. Zij moeten pedagogisch medewerkers ‘coachen on the job’. Hoe je dit als organisatie aanpakt, kan erg verschillen. | Wilmie Colbers
RUBRIEKEN...
9 De directeur > Corona Koek: Alleen in harmonie kun je komen tot geslaagde harmonisatie
27 De Rekenmeester > Ed Buitenhek: WWR-advies mosterd na de maaltijd.
31 bdKO > Lida Schepers: Boardroom dynamics. Over het spel van macht en invloed.
34 Boeken > Maria Jongsma: Zes manieren om af te kicken als je verslaafd bent aan organiseren.
36 Kindermishandeling > Josine Holdorp en Su’en Verweij-Kwok: Interview met Jessie Thevenet, beleidsregisseur bij de gemeente Amersfoort.
38 Wetenschap > Roxanna Camff erman: Over effectieve opvoedingsinterventies bij kinderen met overgewicht.
43 Pact Column > Anki Duin en Gerdi Mey knecht: Terugkijken op drie jaar PACT. En vooruit kijken, met een nieuwe toolkit.
44 Signalementen > Hier vindt u publicaties die wij voor u selecteerden en beschikbaar maken via bbmp.nl/service.

Binnen IKK worden per 1 januari 2019 pedagogisch beleidsmedewerker(s) verplicht. Deze zullen zorgen voor ‘coaching on the job’ van de pedagogisch medewerkers en voor de ontwikkeling van het pedagogisch beleid. Maar wat deze ‘coaching on the job’ precies inhoudt, daar kan iedere organisatie zijn eigen invulling aan geven. Welke taken deze coach heeft kan ook nogal verschillen.

De Utrechtse kinderopvang voelt zich buitengesloten. Graag zouden kinderopvangorganisaties in de domstad deel uitmaken van een ontwikkelingsgericht aanbod voor alle kinderen tussen 0 en 4 jaar. Maar de gemeente kiest voor een voorschools educatieaanbod voor (achterstands)kinderen tussen 2,5 en 4 jaar. Dat aanbod wordt – succesvol – uitgevoerd door slechts één aanbieder: Spelenderwijs Utrecht. Deze peuterspeelzaalorganisatie ontvangt subsidie voor het voorschoolse aanbod in Utrecht. De kinderopvang heeft het nakijken.

Door ervaring wijs kiezen kinderopvang, onderwijs, speelzaalwerk en de gemeente in Utrecht ervoor om de ikc-gedachte niet van bovenaf te verspreiden. Liever ondersteunen ze de initiatieven om samen te werken in een kindcentrum die in het werkveld ontstaan. Dat is geen snelle beweging voorwaarts. Het doet meer denken aan de gang van een langzaam optrekkende stoomtrein. 

Een lerend netwerk is een duurzame vorm van professionalisering. Het werken in lerende netwerken is een nieuwe vorm van leren, waarin collectief leren centraal staat naast de reeds bestaande individuele vormen van professionalisering. In Utrecht leren pedagogisch medewerkers en leerkrachten permanent samen met en van elkaar rond thema’s uit het Utrechts Kwaliteitskader.

Aan tafel zitten Meredith (moeder), Angelina Witte (leidinggevende bij Jeugdformaat), Nancy Akkermans (gedragswetenschapper bij Jeugdformaat) en Nancy Doruyter (unitmanager kindercentrum Tirza Dak van Dak kindercentra). Het gesprek gaat over de samenwerking tussen jeugdhulp en kinderopvang om kinderen met problemen binnen de reguliere kinder opvang te ondersteunen.

Al veertig jaar doorstaat kinderdagverblijf Hummeltje in het Utrechtse Overvecht alle stormen in kinderopvang en gemeentelijk en landelijk overheidsbeleid. Ook in de verandering van Overvecht van ‘witte’ naar ‘zwarte’ wijk houdt Hummeltje zich staande, met moeite. Liever zou Hummeltje (kinderopvangorganisatie Ludens) meer willen betekenen voor de achterstandswijk Overvecht. Dat is niet makkelijk, als je alleen mag bestaan voor tweeverdieners. En voorscholen in rap tempo om je heen uit de grond worden gestampt.

De laatste jaren is het aantal kinderen met overgewicht en obesitas toegenomen. In de vroege kindertijd spelen ouders een belangrijke rol in de levensstijl van hun kind. Het probleem is enkel dat huidige opvoedingsinterventies gericht op het verminderen van overgewicht bij kinderen niet altijd effectief zijn. Roxanna Camfferman heeft ontdekt wat wél effectief kan zijn. Zij heeft als promovenda aan de Universiteit Leiden bij de afdeling Algemene en Gezinspedagogiek onderzoek gedaan naar voeding, gewicht en opvoeding.