KIDDO 2 2023

Huiselijk geweld en kindermishandeling komen helaas nog steeds heel geregeld voor en hebben vaak ernstige gevolgen voor kinderen. Eigenlijk weten we het allemaal wel, maar zijn we ons er ook werkelijk voldoende van bewust?

Bij SKSG Kinderopvang werken de pedagogisch medewerkers in de basis bewust en preventief om (beginnende) problemen bij kinderen te voorkomen en/of in te dammen. Het is belangrijk dat kinderen in samenspraak met ouders krijgen wat ze nodig hebben. Zo kunnen ze zichzelf worden en een goede start maken op de basisschool.

Bij het runnen van een eigen gastouderopvang komt heel wat kijken. Buiten de dagelijkse opvang ben je druk met het bedenken van activiteiten en uitjes, inrichting en schoonmaak van je opvangruimte, administratie, nascholing en werving van nieuwe gezinnen. Kortom, je bent een echte ondernemer. Met alle vrijheid die daarbij hoort én met de financiële risico’s vandien. Want wat als jij uitvalt of de opvang om een andere reden tijdelijk dicht moet? Hoe bescherm je jezelf tegen financiële tegenslag?

Hoewel we in de massagebranche het woord ‘huidhonger’ al jaren gebruiken, kreeg het vooral aandacht tijdens het eerste jaar van de coronacrisis. Maar inmiddels horen we er niets meer over. Het lijkt erop dat het in deze tijd niet meer aan de orde is. Niets is minder waar.

In dit nummer

06 Voorkomen is beter dan genezen!
26 Vroegsignalering is beter voor later
30 Financieel gezond ondernemen als gastouder, hoe doe je dat?
38 Laat elkaar eens los!
40 Veilig opgroeien
59 Voorkomen is beter dan geduld verliezen

& verder…

11 Ruimte voor het meertalige kind op de groep
16 Samen is het sleutelwoord
20 Okiddo voor 0 t/m 4 jaar: Ouders als partner in de kinderopvang
22 Column: Een goede start
24 Vakliteratuur
28 Muziekcolumn: Na-aap
36 Okiddo voor 4 t/m 12 jaar: De sterren van de Otters!
44 Kinderboeken
51 KIDDOpraat
52 Huidhonger
56 Als pedagogisch professional maak jij het verschil!
59 Preventie van knap lastig gedrag van kinderen
62 Tien tips voor bewegen tijdens mediagebruik
64 Vroegsignalering in de kinderopvang
69 Podcast tips
70 Nee zeggen mag
78 Veilig opgroeien met vallen en opstaan
81 KIDDO Voorleesdossier
90 Met kinderen praten over wensen en grenzen
94 Veiligheid; het kind fysiek en emotioneel in balans
102 Volgende keer & Colofon

Hoe laat je weten dat je iets prettig vindt? En wat je juist níét wilt? Philippine van der Goes en Dr. Karin Middelburg schreven het boek Maar HOE dan?! Je lichaam is van jou dat helpt om samen met kinderen te praten over wensen en grenzen. Want als je goed JA kunt zeggen, kun je ook makkelijker NEE zeggen wanneer je iets niet wilt. Zeker met betrekking tot je lichaam, is dat heel belangrijk.

In mijn persoonlijke visie op leren, worden de volgende elementen steeds belangrijker: leergebieden in verbinding aanbieden, bewegend leren, humor, eigenaarschap, interactie en natuurlijk (gezien mijn achtergrond als muziekdocent) aan muziek koppelen. Mijn liedje Na-aap (uit liedjes-doeboek De Operapiraat) en de onderstaande activiteiten erbij zijn daarvan een goed voorbeeld.

Wanneer is lichamelijk contact gewenst en wanneer niet? Wat doe je als je geen kus wilt geven of je piemel niet wilt laten zien?

Ouders en pedagogisch medewerkers hebben een gemeenschappelijk doel in de kinderopvang: een blij kind dat op de opvang volop geniet en zich goed ontwikkelt. Ouders en pm’ers nemen een gelijkwaardige positie in en gaan een partnerschap aan wanneer het kind naar de kinderopvang komt. Op dat moment moeten verwachtingen, taken en verantwoordelijkheden worden afgestemd tussen de professional en de ouder(s).

‘Wij zijn met z’n allen in Hollywood! In Hollywood wonen echte sterren!’ Rian, pedagogisch medewerkster van de groep de Otters bij SDK Kinderopvang spreekt met een mysterieuze stem. De kinderen zitten met z’n allen aan tafel voor het fruitmoment en kijken allemaal direct nieuwsgierig naar Rian. ‘Jullie zijn ook echte sterren, onze Ottersterren! Ja toch?!’ roept ze enthousiast. De kinderen juichen allemaal bevestigend!

Als opleider PEB (Pedagogisch Educatieve Beeldcoaching) zie ik veel beelden uit de praktijk van de kinderopvang en het onderwijs. Daarin zijn meertalige kinderen rijk vertegenwoordigd. Vaak zie ik in beeld dezelfde patronen en gedragingen van kinderen die niet begrepen worden.

Samen spelen, samen lezen, samen opruimen… ‘Samen’ is het sleutelwoord volgens Ikram Busayatun, pedagogisch medewerker bij de Dynamo voorschool De Vrijbuiter in Amsterdam. Volg daarnaast de interesses van een kind, luister naar een kind en stimuleer de zelfstandigheid van een kind. Op die manier lever je een positieve bijdrage aan de ontwikkeling van ieder kind.

Kinderen overschrijden steeds vaker richtlijnen voor mediagebruik. Overmatig gebruik van digitale media en te weinig beweging op jonge leeftijd kan slaap en taalontwikkeling negatief beïnvloeden en overgewicht en bijziendheid in de hand werken.

Iedere pm’er kent het wel: fysiek en stoeiend spel door middel van duwen, trekken, slaan en schoppen. Is het nodig om dit gedrag af te keuren en te corrigeren? Of voorziet stoeiend spelen in een behoefte en kunnen kinderen er wat van leren?

Hoe creëren we op ons kinderdagverblijf, bso of school een sfeer waarin we twijfel en onmacht bespreekbaar kunnen maken: als collega’s onder elkaar, als ouders ten aanzien van ons, en wij ten aanzien van ouders?

VeiligheidNL gelooft dat een goede balans tussen het beschermen en versterken van een kind cruciaal is voor de ontwikkeling. Dus niet alleen risico’s vermijden, maar kinderen ook met risico's leren omgaan. Door hier in te investeren, neemt de kans op een ongeval af. Bij hele jonge kinderen ligt de nadruk op beschermen, naarmate het kind zich verder ontwikkelt verschuift het accent steeds meer naar versterken.

Wanneer je je als kind beschermd en gewenst voelt door je opvoeders en de omgeving waarin je opgroeit, geeft dat een gevoel van veiligheid. Veiligheid bepaalt in hoge mate je functioneren: hoe je denkt, hoe je je voelt en hoe je doet.

Het begeleiden van kinderen houdt in dat je als pedagogisch professional veel oog moet hebben voor de individuele begeleidingsbehoeften van kinderen. Dat is best een hele klus! Welke tips kunnen jou helpen bij het voorkomen van lastig gedrag op de groep?

Preventief werken betekent zo vroeg mogelijk de best passende omgeving en omstandigheden creëren voor de ontwikkeling van kinderen. Dat is niet makkelijk. Elke kind en elke situatie is immers uniek.

Vroegsignalering en preventie zijn tegenwoordig belangrijke thema’s in de kinderopvang. Congressen, trainingen en workshops richten zich op omgaan met kinderen met opvallend gedrag. We leren om beter te signaleren om kinderen zo vroeg mogelijk de juiste hulp te bieden.

Opgroeien gaat met vallen en opstaan. Dit geldt voor ieder kind. Soms zie je gedrag waarbij je vermoedt dat er iets aan de hand is. Gedrag dat mogelijk wijst op ontwikkelingsproblematiek of voortkomt uit een traumatische ervaring of moeilijkheden thuis.