Interprofessionele samenwerking in Nederlandse kindcentra

Omschrijving

Terwijl er op steeds meer plekken nauwer wordt samengewerkt tussen basisscholen en kinderopvangorganisaties, weten we nog betrekkelijk weinig van deze samenwerking. In een landelijk onderzoeksproject werken de Hanze, Hogeschool KPZ, Zuyd Hogeschool en Hogeschool van Amsterdam komende jaren samen om meer inzicht te verkrijgen over de verschillende vormen van samenwerking en wat die de kinderen feitelijk opleveren.

Het staat elke basisschool en kinderopvangorganisatie in Nederland vrij om volgens een eigen visie hun onderlinge samenwerking vorm te geven. Omdat er geen wettelijke kaders zijn, zie je in de praktijk verschillende vormen van interprofessionele samenwerking (VNK, 2024). Die samenwerking varieert van bijna volledig geïntegreerd tot school- en opvanglocaties die praktisch apart van elkaar functioneren.
In dit landelijk onderzoeksproject wordt gekeken naar de samenwerking tussen kinderopvang (dagopvang en bso), onderwijs en zorg. Aan het onderzoek doen 46 locaties (combinaties van kinderopvang en onderwijs) mee uit 11 provincies. De mate waarin de locaties samenwerken en wat hun ambities op dit gebied zijn, lopen behoorlijk uiteen.

Nieuw instrument
Om de mate van samenwerking op locatieniveau bij het begin van dit onderzoek in kaart te brengen, is er een instrument ontwikkeld: de Kindcentrum Scan (KC-scan), die voortbouwt op eerdere instrumenten, ontwikkeld om de aard en het niveau van samenwerking te definiëren en categoriseren (Sardes, 2017; Veen et al., 2019; Verheijen- Tiemstra et al., 2020; zie ook Verheijen-Tiemstra, 2024). Deze scan is fundamenteel vernieuwd ten opzichte van andere instrumenten, omdat de samenwerking met zorgpartners is toegevoegd en die met de dagopvang en bso apart in kaart wordt gebracht.
Tijdens de intakegesprekken met de directieleden van de 46 locaties (veelal schooldirecteuren en managers kinderopvang) is dit instrument gezamenlijk ingevuld. De reacties op het instrument waren dermate positief dat de onderzoekers besloten om het instrument nog verder te ontwikkelen, zodat deze voortaan door het complete werkveld kan worden gebruikt, en dat heeft uiteindelijk de Kindcentrum Scan opgeleverd (KC-scan, Kassenberg et al., 2024).

De Kindcentrum Scan
In de Kindcentrum Scan kan zowel de samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs als die tussen kinderopvang, onderwijs en verschillende zorgpartners in kaart worden gebracht. De samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs wordt door middel van tien onderwerpen (onder andere: visie, doorgaande lijn, professionalisering, bestuurlijke samenwerking en uitstraling) vastgesteld.