KIDDO 03 2024

Beweging is essentieel voor de ontwikkeling van baby’s en jonge kinderen. Beweging in de natuur kan daarnaast bijdragen aan een gezonde ontwikkeling van het zenuwstelsel en de zintuigen. Regelmatige blootstelling aan buitenlucht kan bovendien het immuunsysteem versterken, de slaapkwaliteit verbeteren en de stemming stabiliseren, zowel bij baby's als volwassenen. Het helpt ook bij het voorkomen van obesitas en andere gezondheidsproblemen op latere leeftijd

Onderzoek toont aan dat beweging essentieel is voor de ontwikkeling van baby’s en jonge kinderen. Het stimuleert niet alleen de fysieke groei, maar bevordert ook de cognitieve, emotionele en sociale ontwikkeling. Door te bewegen ontwikkelen kinderen hun spieren, botten en coördinatie.
Dit helpt hen bij het leren lopen, rennen, springen en andere belangrijke motorische vaardigheden. Door samen te spelen en te bewegen leren kinderen belangrijke sociale vaardigheden, zoals het delen van speelgoed, communiceren met anderen en het opbouwen van vriendschappen. Beweging kan ook helpen bij het reguleren van emoties en het verminderen van stress. Daarnaast zit een kwart van de baby’s meer dan twee uur per dag achter het scherm. Het advies van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is om kinderen jonger dan 1 jaar helemaal geen schermtijd te bieden. Om gezonde ogen te houden is het advies om na 20 minuten schermtijd, 20 seconden weg te kijken en 2 uur naar buiten te gaan voordat je de cyclus eventueel herhaalt.
Baby Floyd lag in het gras op een zonnige dag in de lente. Hij kon zich nog niet omdraaien maar was wel driftig aan het oefenen. Opeens rook hij een geur die hij niet eerder rook. Fris en fruitig net buiten zijn handbereik. Nóg een poging dan, en hop, hij rolde op zijn linkerzij om het takje munt dat langs de grasrand groeide in zijn knuistjes te pakken. Met wat onhandige bewegingen speelde hij met het takje en stopte hij wat blaadjes in zijn mond en sabbelde eraan.

Sensorische ervaringen
Moedig baby’s aan om de natuur met al hun zintuigen te verkennen. Laat ze gras voelen, bloemen ruiken, bladeren horen ritselen en vogels zien vliegen. Deze sensorische ervaringen stimuleren de ontwikkeling van hun zintuigen en verbeteren hun verbinding met de natuurlijke wereld. Het weer kan een uitdaging of een verrijking vormen voor buitenactiviteiten met jonge kinderen. Alle zintuigen worden geprikkeld en er worden nieuwe sensaties ontdekt. Extreme temperaturen, regen, wind of sneeuw kunnen het ook moeilijk maken om comfortabel buiten te zijn. Het is belangrijk om passende kleding en bescherming te bieden, en op die manier de veiligheid en het welzijn van de kinderen te waarborgen.
Het sneeuwde en het was koud, de kinderen zagen voor het eerst een witte wereld. Mogen we vandaag op blote voeten naar buiten? Ze waren door het dolle heen, als echte helden stampten ze op blote voeten door de sneeuw! Wat een ervaring. Om nooit te vergeten. De jonge baby’s hadden binnen in een voelbak ook wat sneeuw gekregen en knepen met hun handjes de sneeuw tot mini balletjes. De dreumesen die al konden lopen, hadden de bak omgegooid en deden zelf hun sokken uit. Ook binnen wilden ze het ijswater met blote voeten ontdekken.

Rol van de pedagoog 
Volwassenen kunnen een belangrijke rol spelen door de natuurlijke bewegingen en interesses van baby's te observeren en te faciliteren. Ze kunnen activiteiten en speelruimtes creëren die de ontwikkeling van de baby ondersteunen en hun natuurlijke nieuwsgierigheid prikkelen. Ook buiten! Door bijvoorbeeld in een (sensorische) tuin te zijn of buitenactiviteiten te organiseren in het dagelijkse programma van de kinderopvang.

De kinderopvang speelt een grote rol in het dagelijks leven en daarmee ook in het stimuleren van bewegen bij de allerkleinsten. Maar hoeveel beweging hebben kleine kinderen eigenlijk nodig op een dag? En hoe stimuleer je bewegen als pedagogisch medewerker of manager in de kinderopvang? In dit artikel kom je erachter hoe je kinderen meer in beweging brengt.

Al rollend, kruipend en rennend de wereld ontdekken. Het lijkt vanzelfsprekend voor baby’s, dreumesen en peuters. Toch brengen kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar grote delen van de dag zittend door.

Beweegadvies voor 0-4 jarigen
Geregeld bewegen en langdurig stilzitten beperken is belangrijk voor de gezondheid en goede ontwikkeling van jonge kinderen. De Gezondheidsraad heeft voor jonge kinderen van 0 tot 4 jaar een beweegadvies samengesteld. In dit beweegadvies staat onder meer dat kinderen tot 1 jaar meerdere keren op een dag verschillende lichamelijke activiteiten nodig hebben. Denk bij baby’s bijvoorbeeld aan de buikligging. En voor kinderen van 1, 2 en 3 jaar oud geldt dat zij minimaal 180 minuten moeten bewegen op een dag, waarvan minimaal 60 minuten matig intensief. Bij matig intensieve activiteiten kun je denken aan rennen, springen of dansen. Benieuwd hoe het beweegadvies er precies uitziet? Bekijk dan deze animatie of lees deze infographic. Ook handig om te delen met collega’s!

Motorische mijlpalen
De motorische ontwikkeling van een kind begint vanaf de geboorte. Denk bijvoorbeeld aan het trappelen van de benen in rugligging, het omrollen van de buik naar de rug en het grijpen van voorwerpen. Wanneer het over de motorische ontwikkeling gaat, dan komt vaak de term ‘motorische mijlpalen’ aan bod. Deze mijlpalen zijn herkenbare bewegingen die voorkomen tijdens de ontwikkeling van een kind. Denk aan omrollen, kruipen en lopen. Het behalen van motorische mijlpalen verloopt vaak in dezelfde volgorde, maar de leeftijd waarop een bepaalde motorische mijlpaal wordt bereikt, loopt sterk uiteen.

Motorische ontwikkeling
Om de motorische ontwikkeling te stimuleren is voldoende bewegen belangrijk. Naast voldoende bewegen, is ook gevarieerd bewegen nodig. Laat kinderen bijvoorbeeld rennen, rollen, springen, gooien, vangen of stoeien. Dit zijn voorbeelden van motorische basisvaardigheden. Het (aan)leren van een grote diversiteit aan goed ontwikkelde basisvaardigheden heet ook wel brede motorische ontwikkeling. Binnen motorische vaardigheden kunnen we drie hoofdvaardigheden van bewegen onderscheiden: balans, verplaatsing en object controle. Deze drie hoofdvaardigheden bestaan vervolgens uit elf verschillende basisvaardigheden (zie afbeelding op pagina 12). Samen vormen deze elf basisvaardigheden de basis om allerlei sporten te kunnen beoefenen. Gevarieerd bewegen is dus belangrijk voor kinderen, zodat ze allerlei verschillende basisvaardigheden kunnen oefenen. Deze motorische basisvaardigheden zijn noodzakelijk voor het uitvoeren van complexe beweeg- en sportvaardigheden en vormen de basis van een leven lang met plezier bewegen en sporten.

• Beweging en ontdekking in de buitenlucht
• Jong beginnen is winnen!
• Muziek als bron voor bewegingsspel
• Kinderen zijn een en al beweeglijkheid
• Stilstaan bij verandering is vooruitgang
• De kring onder de loep

En verder

• Blijf in beweging
• Okiddo voor 4 t/m 12 jaar: Politie en boefje
• Stoeien? Gewoon doen!
• De Schijf van 10!
• Kinderboeken
• Samen door de modder
• Podcasttips
• Muziekcolumn: Lopen lopen
• Inspiratie-beweegkliko’s
• Leespluim
• Vrije bewegingsruimte voor baby’s en dreumesen
• Lichaamsbewustzijn
• Okiddo voor 0 t/m 4 jaar: Fysiek uitdagen door fysiek nabij te zijn
• Net zo normaal als eten en slapen
• Welkom in de wildere natuur
• Vakliteratuur
• Bewegen en spelen
• Meer bewegen is beter!
• Spelenderwijs actief
• Klein Jantje krijgt Beweegkriebels
• Omdat spelen moet…
• Een gecertificeerde natuurheuvel
• Buiten spelen? Ja, natuurlijk!
• Volgende keer & Colofon